Przedmioty tracą ostrość i kontury, a świat widziany jest jakby przez zamgloną szybę. Postępuje bezboleśnie i powoli, dlatego dla chorego jest trudno uchwytna. Mowa o zaćmie, która należy do najbardziej rozpowszechnionych schorzeń oczu.

Zaćma to częściowe lub całkowite zmętnienie soczewki. Soczewka traci wówczas swoją najistotniejszą cechę optyczną, a mianowicie przejrzystość. Zaćma bywa nazywana także kataraktą, bowiem w Starożytności sądzono, że jej przyczyną jest płyn zapalny, który spływa z mózgu do oka tak gwałtownie, jak po katarakcie na Nilu.

Prawie co 50 Polak choruje na zaćmę. Rozróżniamy zaćmę wrodzoną oraz zaćmę nabytą.
Zaćma wrodzona może występować jako zmiana dziedziczna lub jako wynik uszkodzenia płodu. Może być ona również następstwem uszkodzenia promieniami jonizującymi lub lekami.
Objawami zaćmy wrodzonej są:
– biała źrenica,
– odruch palcowo-oczny Franceschettiego, polegający na uciskaniu przez niemowlę oczu piąstkami.

Zaćma nabyta, czyli starcza i wtórna, może ona być spowodowana naturalnym procesem starzenia się, chorobą (najczęściej cukrzycą), długotrwałym przyjmowaniem niektórych leków (np. sterydów), bądź urazem (np. wstrząśnieniem czy porażeniem prądem elektrycznym). Zdecydowana większość zachorowań na zaćmę związana jest jednak z procesem starzenia, gdyż z wiekiem zmienia się równowaga biochemiczna i osmotyczna niezbędna do utrzymania przejrzystości soczewki. Zaćma starcza ujawnia się najczęściej ok. 60-65 r. życia i objawia się stopniowym obniżaniem ostrości wzroku, czyli:
– zamglonym widzeniem,
– problemami z widzeniem w jasnym świetle,
– szybkim męczeniem się oczu,
– zniekształconym widzeniem przedmiotów.

Zazwyczaj zaćma atakuje jedno oko, a po jakimś czasie drugie. Jednak może być jedno lub obustronna. Bez leczenia, jej objawy się nasilają, utrudniając normalne funkcjonowanie. W najbardziej skrajnej postaci, chory może nawet mieć wrażenie, że nic nie widzi. Nie oznacza to jednak ostatecznej utraty wzroku, gdyż nie powoduje ona nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego. Leczenie lekami może spowolnić rozwój zaćmy na jakiś czas, jednak najlepsze rezultaty daje leczenie chirurgiczne polegające na usunięciu zmętnionej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną. Ponadto bezbolesną metodą leczenia zaćmy jest fakoemulsyfikacja, czyli laserowe rozbijanie zmętnionej masy.

Przed zaćmą trudno się uchronić. Jednak pamiętajmy o tym, że łatwo ją wykryć, dlatego warto regularnie badać swój wzrok.